Cầu chì ô tô | Cấu tạo, phân loại, hướng dẫn cách kiểm tra & thay mới

Cầu chì ô tô là một linh kiện nhỏ bé nhưng đóng vai trò vô cùng quan trọng trong việc bảo vệ hệ thống điện ô tô khi dòng điện vượt mức cho phép. Tuy nhiên, nếu xe lâu ngày không hoạt động hoặc ngắt mạch thì làm thế nào để thay thế? Dấu hiệu là gì? Để thực hiện được điều này cần hiểu rõ về cấu tạo, nguyên lý, chủng loại và ký hiệu trên hộp cầu chỉ. Bài viết này Auto Protech sẽ giúp bạn hiểu rõ và có thể tự thay thế tại nhà mà không cần phải mang xe ra gara.

Cấu tạo, phân loại và nguyên lý hoạt động cầu chì ô tô

Cầu chì ô tô là một bộ phận được sử dụng để bảo vệ hệ thống dây điện trong xe. Nhiệm vụ là ngắt mạch khi phát hiện dòng điện vượt ngưỡng an toàn, giúp ngăn chặn nguy cơ chập cháy và bảo vệ hệ thống điện khỏi hư hỏng.

Cấu tạo

Cầu chì xe ô tô gồm 3 phần chính: phần lõi chảy, cực điện và khung đỡ.

• Phần lõi chảy (Melt part): Đây là bộ phận trung tâm, chịu trách nhiệm bảo vệ mạch điện. Lõi chảy được chế tạo từ các kim loại có điểm nóng chảy thấp và điện trở cao như đồng, bạc hoặc thiết. Khi xảy ra hiện quá tải hoặc ngắn mạch, phần này sẽ nóng chảy, ngắt kết nối với dòng điện để bảo vệ hệ thống điện khỏi tổn hại.
• Cực điện (Electrode part): Là bộ phận kết nối ở 2 đầu của phần lõi chảy, cực điện đảm nhiệm việc dẫn dòng điện vào lõi. Vật liệu làm cực điện thường là các kim loại có tính dẫn điện cao như đồng hoặc niken. Sự tiếp xúc giữa cực điện và lõi chảy phải đảm bảo tốt để duy trì luồng điện ổn định.
• Khung đỡ (Bracket part): Phần khung này giữ vai trò cố định các bộ phận khác của cầu chì. Chất liệu làm khung đỡ thường là các vật liệu cách điện, có khả năng chịu nhiệt và độ bền cao như gốm sứ hay polystyrene. Khung đỡ còn liên kết các thành phần như lõi chảy và cực điện để tạo nên một cấu trúc hoàn chỉnh.

Phân loại cầu chì xe ô tô

Cầu chì xe ô tô được chia thành nhiều loại khác nhau dựa trên kích thước, kiểu dáng và thiết kế. Tuỳ thuộc vào từng dòng xe, sẽ có các loại cầu chì phù hợp để đáp ứng yêu cầu vận hành và sử dụng. Trong số đó, cầu chì lưỡi dao và cầu chì ống thuỷ tinh là 2 loại phổ biến hiện nay.

Cầu chì lưỡi dao (Blade fuses)

Ra đời vào năm 1975, cầu chì lưỡi dao đã trở thành loại cầu chì thông dụng nhất. So với cầu chì ống thuỷ tinh, cầu chì này có thiết kế đơn giản, kích thước nhỏ gọn, trọng lượng nhẹ và độ bền cao hơn.

Cầu chì lưỡi dao có 4 loại chính: 

• Maxi (APX): Chuyên dùng cho thiết bị có dòng điện lớn, chịu tải lên đến 120 ampere, thường được lắp trên xe tải, xe buýt hoặc các thiết bị công nghiệp hạng nặng.
• Standart (ATC, ATO, APR): Phổ biến trên nhiều dòng xe với khả năng chịu tải tối đa 40 ampere.
• Mini (ATM, ATM-LP, APS, ATT): Đây là loại cầu chì nhỏ gọn nhất, thường được thấy trên các dòng xe hiện đại với mức chịu tải tối đa 30 ampere.
• Micro (ATR, ATM): Được sử dụng trên những dòng xe trang bị hệ thống điện tử hiện đại có thể chịu tải tối đa 30 ampere.

Cầu chì ống thủy tinh (Glass Tube Fuses)

Được đưa vào sử dụng vào những năm 1910, cầu chì ống thuỷ tinh giúp ngăn chặn tình trạng quá tải dòng điện, đặc biệt trong giai đoạn khởi động động cơ.

• Cầu chì hộp mực loại D: Cấu tạo gồm đế, vòng tiếp hợp, hộp mực và nắp cầu chì. Khi được lắp vào đế, hộp mực sẻ kết nối với dây dẫn để hoàn tất mạch điện.
• Cầu chì HV HRC dạng lỏng: Gồm cacbon tetraclorua và nắp kín 2 đầu. Khi dòng điện vượt ngưỡng, cầu chì bị đứt, chất lỏng bên trong sẽ dập tắt tia hồ quang ngăn ngừa cháy nổ.

Nguyên lý hoạt động

Khi dòng điện đi qua cầu chì, dây chì sẽ sinh ra nhiệt. Nếu cường độ dòng điện vượt ngưỡng an toàn, dây chì sẽ bị nóng chảy và đứt, từ đó ngắt mạch điện để bảo vệ các thiết bị điện khỏi hư hỏng.

Ý nghĩa các ký hiệu cầu chì ô tô

Trên xe hơi có rất nhiều loại cầu chì khác nhau, trong đó những loại phổ biến như Micro-2, Mini, Ato…được sử dụng rộng rãi. Đặc biệt loại mini là loại thông dụng nhất. Điện áp định mức của cầu chì ô tô thường thấp hơn so với cầu chì trong hệ thống điện dân dụng. Trên mỗi xe, các thiết bị gạt mưa, đèn pha, điều hoà….đều được trang bị cầu chì riêng kèm theo kí hiệu đặc trưng để dễ nhận diện.

Sau đâu là bảng tổng hợp những loại ký hiệu cầu chì trên xe ô tô mà Auto Protech tổng hợp:

Bảng ký hiệu cầu chì trên ô tô

Dụng cụ kiểm tra và thay thế cầu chì xe ô tô khi bị hỏng

• Kìm tháo cầu chì: Dụng cụ này dùng để tháo lắp cầu chì được dễ dàng và an toàn. Loại phổ biến nhất là kìm rút cầu chì dạng kẹp.
• Bút kiểm tra điện: Dụng cụ này giúp phát hiện cầu chì có cháy hay không. Có 2 loại chính : Bút dạng bút chì và bút dạng kẹp.
• Đèn pin: Hỗ trợ soi sáng giúp bạn dễ nhận biết kí hiệu cầu chì trên xe ô tô.
• Cầu chì thay thế: Luôn cần dự phòng để thay thế khi cần thiết.

Dụng cụ kiểm tra và thay thế

Hướng dẫn kiểm tra cầu chì ô tô khi bị hỏng

Khi một thiết bị điện trên ô tô ngừng hoạt động, nguyên nhân thường do cầu chì của thiết bị gặp sự cố. Trong trường hợp này, bạn cần kiểm tra và thay thế cầu chì để thiết bị có thể hoạt động bình thường trở lại. Đối với ai đang theo học nghề sửa chữa ô tô thì đây không phải là thử thách quá lớn.

Hướng dẫn cách kiểm tra cầu chì trên xe ô tô khi bị hỏng

Vị trí hộp cầu chì xe ô tô

Hộp cầu chì ô tô được lắp đặt ở nhiều vị trí khác nhau, tùy thuộc vào thiết kế của từng hãng xe. Thông thường, vị trí phổ biến nhất sẽ nằm dưới bảng taplo hoặc trong khoang động cơ. 

Để xác định chính xác vị trí hộp cầu chì trên xe của bạn, hãy tham khảo sách hướng dẫn sử dụng đi kèm hoặc liên hệ trực tiếp với đại lý bán xe để được hỗ trợ.

Cách kiểm tra cầu chì trên xe hơi

Để kiểm tra cầu chì ô tô, bạn cần chuẩn bị một thiết bị kiểm tra mạch điện đèn LED.

• Bước 1: Mở hộp cầu chì ô tô và sử dụng sơ đồ bố trí để tìm cầu chì của thiết bị gặp sự cố.
• Bước 2: Đặt thiết bị kiểm tra vào điểm nối giữa cầu chì và bảng mạch điện. Nếu đèn sáng, cầu chì vẫn hoạt động tốt, ngược lại đèn tắt có nghĩa cầu chì đã bị hỏng.
• Bước 3: Đặt thiết bị kiểm tra vào 2 đầu cầu chì. Nếu đèn sáng cầu chì vẫn hoạt động bình thường, nếu đèn không sáng là do cầu chì bị hư hỏng.

Hướng dẫn cách thay thế cầu chì xe ô tô tại nhà

Cầu chì là một thiết bị bảo vệ mạch điện giúp ngắt mạch khi xảy ra sự cố quá tải, ngăn ngừa cháy nổ. Khi gặp sự cố, làm thế nào để kiểm tra cầu và thay thế cầu chì xe ô tô. Trung tâm Auto Protech sẽ hướng dẫn bạn các bước thay thế cầu chì một cách đơn giản giúp bạn tự tin xử lý các vấn đề trên ô tô.

Các bước thay mới cầu chi xe oto

• Bước 1: Sử dụng kẹp để gắp cầu chì bị hỏng ra khỏi bảng mạch điện.
• Bước 2: Kiểm tra chỉ số Ampe của cầu chì hỏng (thường được ghi trên nắp cầu chì). Sau đó, tìm mua cầu chì có chỉ số Ampe phù hợp.
• Bước 3: Dùng kẹp để lắp cầu chì mới vào vị trí cầu chì bị hỏng.

=>> Tham khảo thêm video về cách kiểm tra và thay thế cầu chì xe ô tô:

Nguồn: Youtube

Qua bài viết này, bạn chắc đã hiểu rõ hơn về cầu chi ô tô chức năng, cách kiểm tra và có thể tự tin thay thế khi linh kiện này gặp vấn đề. Nếu bạn muốn tìm hiểu sâu hơn về sửa chữa ô tô và có cơ hội làm việc trong ngành, hãy tham khảo các khóa học chuyên nghiệp tại Auto Protech – một trong những trung tâm đào tạo nghề ô tô uy tín ở TPHCM.

Thông tin liên hệ trung tâm Auto Protech

• Địa chỉ: 60A Kênh Tân Hóa, Phú Trung, Tân Phú, TP. Hồ Chí Minh
• Điện thoại – Zalo: 028 22287175 – 0908858875
• Email: haihv78@gmail.com