Cảm biến momen lái | Các mã lỗi và phương pháp sửa chữa

Cảm biến momen lái là một trong những bộ phận quan trọng hàng đầu của các hệ thống lái trợ lực điện hiện đại, giúp duy trì sự ổn định và chính xác cho hệ thống lái. Từ đó mang đến trải nghiệm lái xe mượt mà, tăng cường hiệu suất lái và tính an toàn cho xe. Hãy cùng Auto Protech tìm hiểu sâu hơn về cấu tạo, nguyên lý hoạt động, các lỗi thường gặp về cảm biến này và cách khắc phục nhanh trong bài viết sau!

Cảm biến Momen lái là gì?

Cảm biến momen lái là một phần quan trọng của hệ thống lái trợ lực điện tử (EPS) trên ô tô. Bộ phận này đảm nhận nhiệm vụ chính là theo dõi và kiểm soát hoạt động của mô-men xoắn trên trục lái khi lái xe tác động lên vô lăng. Các dữ liệu thu thập được sẽ chuyển tới bộ điều khiển để điều chỉnh mô-tơ trợ lực, giúp xe cải thiện hiệu suất, di chuyển mượt mà và chính xác hơn, nhất là khi thay đổi tốc độ lái hoặc điều kiện lái đột ngột.

Cấu tạo cảm biến Momen

Cảm biến momen lái thường được lắp đặt bên trong cụm trợ lực lái, nằm ở gần cột lái hoặc được đặt ở trên cùng của cột lái. Bộ phận này có cấu tạo bao gồm một thanh xoắn với khả năng xoay linh hoạt khi lái xe đánh lái. Khi vô lăng xoay chuyển, cảm biến sẽ ghi nhận lực tác động và truyền tín hiệu về hộp điều khiển trung tâm ECU. Qua các thông tin thu thập được, ECU sẽ tính toán và điều chỉnh mô-tơ trợ lực, từ đó hỗ trợ lái xe điều khiển ô tô nhẹ nhàng và thuận tiện hơn.

Hình ảnh: Cấu tạo cảm biến momen lái

Cảm biến momen thường có cấu tạo bao gồm 5 thành phần chính sau đây:

• Thanh xoắn (Torque Shaft): Đây được xem là thành phần quan trọng nhất của cảm biến, đảm nhận nhiệm vụ chuyển động theo hướng người lái tác động lên vô lăng. Thanh xoắn sẽ trực tiếp chịu lực từ vô lăng khi lái xe đánh lái. Theo đó, thông qua chuyển động của thanh xoắn, cảm biến xe sẽ đo được mức độ tác động của lực.
• Cảm biến từ tính (Magnetic Sensor): Đa số các momen lái hiện nay thường được tích hợp cảm biến từ tính giúp đo đạc momen xoắn. Khi thanh xoắn chuyển động, thay đổi vị trí do chịu tác động của lực xoắn từ vô lăng, các cảm biến này sẽ ghi nhận lại những thay đổi trong từ trường để báo về bộ điều khiển trung tâm (ECU) của hệ thống lái trợ lực điện (EPS).
• Cuộn dây cảm ứng (Inductive Coils): Bộ phận này đảm nhận nhiệm vụ đo đạc sự thay đổi của từ trường khi thanh xoắn chuyển động. Các tín hiệu thu nhận được sẽ ngay lập tức truyền đến bộ điều khiển trung tâm để xử lý và tiến hành điều chỉnh mô-tơ trợ lực lái sao cho phù hợp.
• Bộ điều khiển tín hiệu (Signal Processor): Chức năng chính của bộ phận này là tiếp nhận các tín hiệu analog từ cảm biến momen lái và chuyển đổi sang tín hiệu số. Sau đó, bộ điều khiển sẽ gửi tín hiệu đến hệ thống điều khiển mô-tơ trợ lực lái giúp điều chỉnh mức độ hỗ trợ lực lái phù hợp với từng tình trạng lái cụ thể.
• Vỏ bảo vệ và bộ gắn (Housing and Mounting): Bộ phận này đảm nhận nhiệm vụ bảo vệ các linh kiện bên trong cảm biến lái, tránh khỏi các tác động ngoại lực và các tác nhân gây hại từ môi trường như khói, bụi, độ ẩm, nhiệt độ thất thường. Bên cạnh đó, vỏ bảo vệ còn giúp gắn, giữ cố định các cảm biến ở vị trí chính xác để đảm bảo hiệu suất làm việc luôn ổn định.

Nguyên lý hoạt động

Cảm biến momen lái hoạt động theo nguyên lý đo lường lực tác động lên vô lăng khi lái xe điều khiển. Khi vô lăng xoay chuyển, lực xoắn tạo ra sẽ được cảm biến từ tính đo lường, ghi nhận và gửi tín hiệu tới hộp điều khiển trung tâm của hệ thống lái trợ lực.

Tiếp theo, bộ điều khiển trung tâm sẽ chuyển đổi lực xoắn thành các tín hiệu điện và gửi tới bộ điều khiển trung tâm của hệ thống EPS để điều khiển mô-tơ trợ lực. Sau đó, mô-tơ này sẽ hoạt động giúp giảm thiểu lực tối đa giúp người vận hành dễ dàng thực hiện các thao tác điều khiển.

Nhìn chung, mức độ trợ lực lớn hay nhỏ còn tùy thuộc vào tốc độ di chuyển của xe và độ mạnh của lực tác động lên vô lăng xe. Cảm biến này sẽ giúp cho xe đảm bảo sự ổn định, chính xác và an toàn trong quá trình lái, đồng thời còn góp phần giảm thiểu lực cần thiết để lái dễ dàng điều khiển xe.

Vấn đề thường gặp và dấu hiệu lỗi cảm biến momen lái

Sau một khoảng thời gian sử dụng, cảm biến momen lái có thể gặp phải một số vấn đề và hư hỏng như:

Các vấn đề thường gặp

• Hệ thống trợ lực lái bị lỗi: Khi cảm biến bị hỏng có thể khiến cho hệ thống trợ lực lái không hoạt động, làm cho việc lái xe trở nên khó khăn hơn, nhất là khi di chuyển ở tốc độ thấp hay trong các tình huống cần đến sự linh hoạt cao.
• Vô lăng không nhận được tín hiệu phản hồi hoặc bị cứng: Khi cảm biến xảy ra sự cố, tín hiệu từ cảm biến sẽ không được truyền tải đúng hoặc không chính xác tới hệ thống điều khiển. Từ đó khiến cho vô lăng bị cứng, khó khăn khi điều khiển hoặc không thể điều khiển đúng với lực tác động của lái xe.
• Trợ lực lái tự động bị mất tín hiệu: Lỗi ở cảm biến có thể khiến cho hệ thống trợ lực lái không thể tự động điều chỉnh mức độ trợ lực trong quá trình xe di chuyển ở nhiều vận tốc khác nhau. Từ đó làm giảm tính linh hoạt và sự dễ dàng trong quá trình lái xe.
• Cảm giác không ổn định khi lái xe: Cảm biến momen lái bị lỗi sẽ khiến cho sự ổn định của hệ thống lái suy giảm, mang tới cảm giác không vững, thiếu an toàn cho người lái, nhất là khi di chuyển ở tốc độ cao hay xử lý các tình huống gấp gáp.
• Mất các tín hiệu từ cảm biến: Một số lỗi liên quan đến kết nối điện hay hư hỏng phần cứng của cảm biến có thể dẫn đến mất tín hiệu từ cảm biến tới bộ điều khiển trung tâm của hệ thống lái. Điều này dẫn tới việc xe sẽ mất đi khả năng hỗ trợ từ hệ thống trợ lực lái.
• Phát ra tiếng ồn lạ khi xe di chuyển: Cảm biến momen lái gặp sự cố có thể phát ra tiếng ồn khi lái xe thao tác với vô lăng. Tiếng ồn này càng lớn khi xoay xe ở tốc độ chậm hay quay vòng xe.

Hình ảnh: Các vấn đề thường gặp của cảm biến

Tổng hợp các mã lỗi về cảm biến Momen lái

Các mã lỗi về cảm biến momen lái phổ biến sau đây thường tập trung chủ yếu vào các sự cố với cảm biến hay các thành phần có liên quan trực tiếp tới hệ thống trợ lực lái:

• C1511 – Cảm biến mô men 1: Mã lỗi này cảnh báo lỗi cảm biến ở momen xoắn chính, nguyên nhân có thể do kết nối điện bị lỏng, cảm biến momen bị lỗi hoặc có sự cố phát sinh từ bộ điều khiển trung tâm ECU.
• C1512 – Cảm biến mô men 2: Cũng tương tự như mã lỗi trên nhưng thay vào đó, C1512 sẽ liên quan đến cảm biến momen 2.
• C1513 – Cảm biến momen có sự sai lệch rất lớn: Mã lỗi này cảnh báo cho người dùng về sự sai lệch, hoạt động không chính xác của cảm biến momen. C1513 thường xuất hiện khi các tín hiệu đầu vào và đầu ra của cảm biến momen xoắn trong hệ thống ÉP có sự sai lệch quá lớn.
• C1514 – Lỗi liên quan đến nguồn cấp của cảm biến momen: Mã lỗi này chủ yếu liên quan tới nguồn cấp điện của cảm biến momen, có thể chỉ do kết nối không ổn định hoặc hệ thống điện đang gặp phải sự cố.
• C1517 – Lỗi liên quan tới khả năng duy trì momen xoắn: Mã lỗi này báo hiệu vấn đề liên quan tới khả năng duy trì momen xoắn khi lái xe. C1517 xuất hiện khi cảm biến hoặc bộ điều khiển trung tâm của hệ thống trợ lực lái xử lý tín hiệu không đúng cách.

Hình ảnh: Tổng hợp các mã lỗi về cảm biến

Phương pháp sửa chữa cảm biến momen lái

Khi cảm biến momen lái gặp sự cố, việc sửa chữa kịp thời để đảm bảo an toàn khi lái xe là rất quan trọng. Sau đây là một số phương án sửa chữa phổ biến:

• Kiểm tra và thay mới cảm biến momen lái: Khi gặp phải các mã lỗi như C1511 hay C1512, người dùng cần mang xe đến trung tâm bảo dưỡng uy tín để kiểm tra và thay mới cảm biến momen lái nếu cần thiết để khắc triệt để vấn đề. Nếu việc mất kết nối ở cảm biến do bị bẩn hay dính quá nhiều dầu mỡ thì việc vệ sinh, làm sạch có thể giúp khôi phục hoạt động.
• Khắc phục sự cố sai lệch tín hiệu cảm biến: Khi gặp phải mã lỗi C1513, lúc này sẽ cần kiểm tra tín hiệu từ cảm biến xem có bị sai lệch giữa tín hiệu đầu vào hay đầu ra không hoặc tín hiệu truyền từ cảm biến tới bộ điều khiển trung tâm của hệ thống trợ lực lái. Thiết lập lại có tín hiệu có thể giúp khắc phục nhanh chóng sự cố này.
• Kiểm tra nguồn cấp điện cho cảm biến: Với mã lỗi liên quan tới nguồn cấp C1514, cần kiểm tra lại hệ thống nguồn điện cấp và dây nối để đảm bảo cung cấp nguồn điện ổn định cho cảm biến. Thay thế cổng kết nối bị hỏng hoặc dây nối bị đứt có thể giúp giải quyết vấn đề này.
• Thay thế ECU trợ lực lái: Nếu sự cố xảy ra không phải do lỗi từ cảm biến mà do bộ điều khiển trung tâm của hệ thống trợ lực lái không tiếp nhận tín hiệu chính xác từ cảm biến hay gặp phải sự cố trong quá trình điều khiển momen xoắn. Lúc này, việc sửa chữa hoặc thay mới ECU trợ lực lái sẽ là phương án sau cùng.
• Kiểm tra kết nối điện: Lỗi cảm biến momen lái có thể do kết nối điện chưa đúng cách. Lúc này, hãy kiểm tra lại các kết nối điện giữa cảm biến và ECU trợ lực lái. Nếu phát hiện các mối nối bị lỏng lẻo hoặc hư hỏng, lúc này cần siết chặt hoặc thay thế kết nối giúp khôi phục lại tín hiệu và đảm bảo ổn định cho hệ thống lái.

Hình ảnh: Phương pháp sửa chữa khi cảm biến bị lỗi

>>> Hãy đọc thêm bài viết:

• Dấu hiệu van EGR bị lỗi và cách khắc phục [HIỆU QUẢ]
• Quy trình tháo lắp hệ thống lái xe ô tô | 7 bước CHI TIẾT
• Khóa học nghề sửa chữa ô tô chuyên nghiệp

Cảm biến momen lái là một phần không thể thiếu trong hệ thống lái của xe hơi ngày nay. Sự phát triển của công nghệ này không chỉ mang lại trải nghiệm lái xe an toàn và thoải mái hơn mà còn mở đường cho những tính năng tự lái trong tương lai. Hy vọng các thông tin được Auto Protech chia sẻ trên đây sẽ cung cấp cho bạn những kiến thức hữu ích về cảm biến momen lái. Nếu bạn còn bất cứ thắc mắc nào cần được tư vấn, hỗ trợ, hãy để lại bình luận phía dưới nhé!

Tác giả: Hoàng Ngọc Phương