Bơm cao áp ô tô là gì? Phân loại & ưu nhược điểm bơm cao áp

Bơm cao áp ô tô là bộ phận không thể thiếu trong hệ thống bơm nhiên liệu động cơ diesel. Bộ phận này đóng vai trò cực kỳ quan trọng trong quá trình phun nhiên liệu trên xe, đảm bảo nhiên liệu được phun tơi, mịn và đúng thời điểm vào buồng đốt, từ đó giúp động cơ hoạt động hiệu quả và đạt công suất tối ưu.

Vậy thực tế, bơm cao áp ô tô có vai trò gì? Cấu tạo và ưu nhược điểm ra sao? Auto Protech sẽ cập nhật thông tin chi tiết trong bài viết dưới đây!

Bơm cao áp ô tô là gì?

Bơm cao áp ô tô là một bộ phận quan trọng của hệ thống bơm dầu động cơ diesel. Nhiệm vụ chính của các loại bơm này là tạo ra áp suất cao để tiếp nhận và phân phối nhiên liệu đến các vòi phun. Từ đó giúp xe ô tô tối ưu hóa hiệu suất động cơ, tiết kiệm nhiên liệu và giảm bớt lượng khí thải gây ô nhiễm môi trường sống.

Vai trò của bơm cao áp ô tô đối với động cơ

Bơm cao áp đảm nhận vai trò vô cùng quan trọng trong hệ thống phun nhiên liệu của động cơ, điển hình phải kể đến như:

• Cung cấp nhiên liệu với áp suất cao: Vai trò chính của bơm cao áp là giúp đưa nhiên liệu từ bình chứa và nén nó với áp suất cao để phun tơi vào buồng đốt dưới dạng sương mù. Từ đó giúp quá trình đốt cháy nhiên liệu diễn ra hiệu quả hơn, động cơ vận hành êm ái, mạnh mẽ.
• Kiểm soát và phân phối nhiên liệu chính xác: Bơm cao áp giúp đảm bảo nhiên liệu được phun vào các xi-lanh với áp suất và lưu lượng chính xác và đồng đều. Điều này giúp động cơ hoạt động ổn định, trơn tru, tối ưu hóa quá trình đốt cháy và giảm lượng khí thải.
• Tối ưu hóa hiệu suất của động cơ: Việc phun nhiên liệu với áp suất cao và chính xác sẽ giúp quá trình đốt cháy nhiên liệu diễn ra hiệu quả. Từ đó khiến động cơ vận hành mạnh mẽ, ổn định, cũng như giảm tiêu hao nhiên liệu.
• Đảm bảo động cơ hoạt động ổn định, bền bỉ: Bơm cao áp hoạt động ổn định sẽ giúp động cơ khởi động dễ dàng, hoạt động êm ái và bền bỉ. Trong trường hợp bơm cao áp bị hỏng có thể khiến động cơ phát sinh nhiều vấn đề như khó nổ, hoạt động yếu hoặc chết máy.

Cấu tạo và ưu nhược điểm bơm cao áp ô tô

Nắm được các phân loại bơm cao áp ô tô sẽ giúp bạn dễ dàng đánh giá ưu, nhược điểm của từng loại và đưa ra lựa chọn phù hợp. Hiện nay, có nhiều cách khác nhau giúp chúng ta phân loại bơm cao áp ô tô. Tuy nhiên, đa phần cấu tạo của các loại bơm cao áp này thường bao gồm các bộ phận chính như: Pittong, xilanh, lò xo, con đội, trục, các van cao áp và các đầu nối. Mỗi loại bơm lại có đặc điểm cấu tạo riêng và nguyên lý hoạt động khác nhau. Sau đây là danh sách 5 loại bơm cao áp trên ô tô phổ biến nhất:

Bơm cao áp ô tô vạn năng

Bơm cao áp vạn năng (Plunger) được nhận định bằng một số ký hiệu như CW, MP, hay MW. Loại bơm này thường được ứng dụng phổ biến trên các động cơ V-2, D-6. Cấu tạo của bơm cao áp xe ô tô vạn năng bao gồm 3 bộ phận chính là Piston, xi lanh và van cao cấp. Nguyên lý hoạt động chính của loại bơm cao áp này như sau: Piston được điều khiển bởi trục cam. Trong khi đó, trục cam lại được dẫn động từ trục khuỷu. Còn thân bơm và xilanh sẽ được bố trí thành 1 hoặc 2 dãy hình chữ V.

• Ưu điểm: Bơm cao áp vạn năng có thể sử dụng cho nhiều hệ thống động cơ với công suất khác nhau. Thay đổi công suất dễ dàng bởi nhiều xilanh hoặc piston với các đường kính khác nhau hoặc thay đổi trục cam/thứ tự hoạt động của xi lanh. So với mặt bằng chung trên thị trường, bơm cao áp vạn năng có giá thành sản xuất và bảo trì khá rẻ.
• Nhược điểm: Bởi vì cấu tạo phức tạp với nhiều bộ phận khác nhau nên bơm vạn năng thường có kích thước và trọng lượng lớn hơn các loại bơm khác. Việc đảm bảo lưu lượng và thời điểm phun nhiên liệu đồng đều giữa các xi lanh vì thế có thể gặp khó khăn, ảnh hưởng tới hiệu suất của động cơ.

Bơm cao áp ô tô vòi phun kết hợp

Trên thị trường hiện nay có 2 loại bơm cao áp ô tô vòi phun kết hợp là: Loại vòi phun kết hợp (Unit Injector System) và loại có thiết kế liền khối với vòi phun, được đặt nằm trên nắp máy. Loại bơm này thường được ứng dụng phổ biến ở động cơ dầu Diesel 2 kỳ.

• Ưu điểm: Bơm cao áp xe ô tô vòi phun kết hợp có khả năng tạo được áp suất phun cao và quá trình phun nhanh. Từ đó giúp giảm được thể tích nhiên liệu bị né, đồng thời đẩy lùi được hiện tượng sóng áp suất bị dao động.
• Nhược điểm: Bơm cao áp loại kết hợp có kích thước khá lớn, lắp ráp tương đối khó khăn, giá thành cao và có thể gặp phải khó khăn trong quá trình điều chỉnh.

Bơm cao áp ô tô PE

Bơm cao áp ô tô PE còn được biết đến với tên gọi khác là bơm cao áp tập trung, bơm cao áp nhiều xi lanh hoặc bơm cao áp hướng trục. Loại bơm này được ứng dụng phổ biến trên các dòng xe tải chuyên dụng hạng nặng. Cấu tạo của bơm cao áp ô tô PE khá phức tạp, bao gồm Piston xilanh bơm, van thoát nhiên liệu cao áp và vòng răng điều khiển piston.

• Ưu điểm: Bơm cao áp xe ô tô PE sử dụng cho một loại động cơ với công suất có thể thay đổi linh hoạt nên giá thành khá phải chăng. Bên cạnh đó, loại bơm này có thể thay đổi đầu trục cam.
• Nhược điểm: Bơm cao áp PE có kích thước tương đối lớn nên việc chế tạo loại bơm này sẽ gặp nhiều khó khăn hơn. Đặc biệt, nhược điểm lớn nhất của loại bơm này là thời điểm và lưu lượng nhiên liệu phun thường không được đồng đều.

Bơm cao áp ô tô VE

Bơm cao áp xe ô tô VE còn có tên gọi khác là bơm cao áp phân phối. Cấu tạo của nó bao gồm 1 cặp piston cùng xilanh phân phối nhiên liệu đồng đều cho toàn bộ xi lanh bên trong động cơ. Piston của bơm cao áp ô tô VE được điều khiển bởi đĩa cam.

• Ưu điểm: Loại bơm này có kích thước tương đối nhỏ, phân phối nhiên liệu đồng đều về lưu lượng cùng thời điểm phun cho tất cả các xilanh động cơ.
• Nhược điểm: Bơm cao áp ô tô VE có cấu tạo phức tạp, trong khi đó kích thước lại nhỏ nên việc bảo trì, sửa chữa thường khá phức tạp, tốn kém nhiều thời gian và chi phí. Giá thành của loại bơm này cũng cao hơn so với các loại bơm khác.

Bơm cao áp ô tô PF

Là loại bơm cao áp riêng biệt, PF thường được hiểu là loại bơm đơn. Theo đó, mỗi sớm chỉ đảm nhận nhiệm vụ cung cấp nhiên liệu cho một xi lanh. Tùy vào từng dòng xe khác nhau, mỗi xe có bao nhiêu xi lanh thì sẽ có từng đấy bơm cao áp tương ứng. Bơm cao áp ô tô PF có cấu tạo đơn giản nhất trong các loại, chỉ bao gồm piston và xi lanh.

• Ưu điểm: Nhờ cấu tạo đơn giản nên bơm cao áp PF bảo dưỡng khá dễ dàng, giá thành phải chăng.
• Nhược điểm: Khả năng phân phối nhiên liệu của bơm cao áp PF đến các xilanh thường không đồng đều, hiệu quả cũng không cao.

Căn cứ vào đặc điểm, công dụng của mỗi loại bơm cao áp ô tô, người dùng có thể cân nhắc, lựa chọn loại xe có bơm cao áp phù hợp với nhu cầu của mình. Mong rằng những thông tin được Auto Protech tổng hợp trên đây sẽ giúp bạn có cái nhìn tổng quan về bơm cao áp ô tô. Đừng quên truy cập website otopro.edu.vn thường xuyên để cập nhật liên tục các kiến thức hữu ích về ô tô!

>>> Có thể bạn quan tâm: Bugi ô tô là gì? Nguyên lý hoạt động và dấu hiệu Bugi hỏng