Các bộ phận trong buồng lái xe ô tô và chức năng hoạt động

Nếu bạn đang có ý định học lái xe ô tô, điều quan trọng đầu tiên chính là làm quen với các bộ phận trong buồng lái xe ô tô nắm rõ chức năng và cách sử dụng. Đây là nền tảng giúp bạn điều khiển xe an toàn, thoải mái và tự tin hơn trên mọi hành trình. Trong bài viết này, Auto Protech sẽ chia sẻ chi tiết cấu tạo buồng lái, từ chức năng của từng bộ phận đến những lưu ý khi sử dụng không thể bỏ qua.

Danh sách các bộ phận trong buồng lái xe ô tô

Cấu tạo các bộ phận trong buồng lái xe ô tô hiện đại có hàng trăm chi tiết khác nhau. Tuy nhiên, có thể phân loại thành 4 nhóm chính: hệ thống lái – điều khiển, bảng hiển thị thông tin, hệ thống hỗ trợ an toàn và tiện nghi – ghế ngồi.

1. Hệ thống lái và điều khiển

Đây là khu vực quan trọng nhất, giúp người lái điều khiển xe.

1.1. Vô lăng

Ngoài nhiệm vụ điều khiển hướng đi, trên vô lăng ô tô hiện đại còn được tích hợp nhiều nút bấm như điều khiển âm thanh, cuộc gọi, Cruise Control hay lẫy chuyển số (trên xe thể thao) giúp người lái thao tác nhanh chóng mà không cần rời tay khỏi vô lăng.

1.2. Bàn đạp (ga, phanh, côn)

Cụm bàn đạp là công cụ để người lái kiểm soát tốc độ và dừng xe

• Đối với xe số tự động: Gồm bàn đạp ga (bên phải) để tăng tốc và bàn đạp phanh (bên trái) để giảm tốc hoặc dừng xe.
• Đối với xe số sàn: Có 3 bàn đạp, từ phải qua trái lần lượt là: bàn đạp ga, bàn đạp phanh và bàn đạp côn (ly hợp). Bàn đạp côn được sử dụng để ngắt kết nối động cơ và hộp số khi chuyển số.

1.3. Cần số

Cần số có nhiệm vụ thay đổi các tỷ số truyền trong hộp số.

• Xe số sàn: Thường có 5 – 6 số tiến và 1 số lùi
• Xe số tự động: Cần số có các vị trí như P (Đỗ), R (Lùi), N (Mo), D (Tiến). Một số xe còn có thêm các chế độ như M (Bán tự động), S (Thể thao), L (Số thấp) để tăng trải nghiệm lái.

2. Bảng điều khiển và hiển thị

Đây là khu vực cung cấp mọi thông tin quan trọng về tình trạng vận hành của xe.

2.1. Taplo và đồng hồ tốc độ

Bảng taplo (dashboard) là nơi chứa cụm đồng hồ kỹ thuật số hoặc analog ngay sau vô lăng. Các thông tin hiển thị chính bao gồm:

• Đồng hồ tốc độ (Speedometer): Cho biết vận tốc tức thời của xe.
• Đồng hồ vòng tua máy (Tachometer): Hiển thị số vòng quay của động cơ mỗi phút (RPM), giúp người lái xe số sàn chuyển số tối ưu.
• Đồng hồ nhiên liệu: Báo mức xăng/dầu còn lại.
• Đồng hồ nhiệt độ nước làm mát: Cảnh báo khi động cơ quá nhiệt.
• Các đèn báo lỗi: Hiển thị cảnh báo về hệ thống như phanh ABS, túi khí, áp suất lốp, ắc quy,…

2.2. Màn hình trung tâm (màn hình giải trí, camera lùi, GPS)

Màn hình cảm ứng trung tâm hỗ trợ giải trí (Radio, Bluetooth, Apple Carplay/Android Auto), điều hướng định vị GPS. Quan trọng nhất là quan sát hình ảnh từ camera lùi/360°.

2.3. Các nút chức năng trên bảng taplo

Ngoài màn hình trung tâm, trên bảng taplo còn có các nút bấm dùng cho các tính năng quan trọng như: nút khởi động Start/Stop, nút đèn báo nguy hiểm (Hazard), sấy kính trước/sau, chỉnh điều hoà và các chức năng an toàn khác.

3. Hệ thống hỗ trợ và an toàn

Đây là nhóm bộ phận bảo vệ tài xế, hành khách và hỗ trợ quan sát tốt hơn.

3.1. Gương chiếu hậu

Gồm gương trong cabin và hai gương bên ngoài, giúp người lái quan sát phía sau và hai bên hông xe. Loại bỏ các điểm mù và đảm bảo an toàn khi chuyển làn, lùi xe.

3.2. Dây an toàn và túi khí

Bộ phận này có tác dụng giữ người ngồi cố định trên ghế, hạn chế va đập vào các bộ phận khác trong cabin khi có va chạm. Túi khí (airbags) sẽ bung ra ngay khi xảy ra va chạm mạnh, tạo lớp đệm bảo vệ trước vô lăng, taplo và cửa.

3.3. Cảm biến và cảnh báo

Các xe hiện đại được trang bị nhiều cảm biến để nâng cao an toàn, bao gồm:

• Cảm biến lùi/đỗ xe: Phát ra âm thanh cảnh báo khi có vật cản
• Cảm biến điểm mù: Cảnh báo khi có phương tiện khác trong vùng điểm mù
• Cảm biến áp suất lốp: Cảnh báo khi lốp xe non hơi.

4. Ghế ngồi và tiện nghi

Bên cạnh an toàn thì sự thoải mái là yếu tố được chú trọng.

4.1. Ghế lái chỉnh cơ/điện

• Ghế lái: Có thể chỉnh cơ hoặc chỉnh điện theo nhiều hướng (tiến/lùi, độ cao, độ ngả). Một số dòng xe cao cấp còn có tính năng nhớ vị trí ghế.

4.2. Hệ thống điều hoà và cửa gió

• Hệ thống điều hoà không khí có nhiệm vụ giữ nhiệt độ ổn định và cửa gió phân phối không khí đều trong khoang lái tạo sự thoải mái cho người ngồi.

Chức năng và công dụng của từng bộ phận trong buồng lái

Mỗi bộ phận trong cabin đều phối hợp với nhau để tạo thành một hệ thống phục vụ ba mục đích chính:

Những lưu ý khi sử dụng các bộ phận trong buồng lái

Để buồng lái luôn hoạt động tốt và bền bỉ, người dùng cần quan tâm đến việc bảo dưỡng và sử dụng đúng cách.

1. Cách bảo dưỡng bảng điều khiển, vô lăng, ghế ngồi

• Vệ sinh định kỳ: Dùng khăn mềm và dung dịch chuyên dụng, tránh hoá chất mạnh có thể làm hỏng bề mặt da, nhựa hoặc vinyl.
• Hạn chế nắng gắt: Đỗ xe ở nơi có bóng râm hoặc sử dụng tấm che nắng để tránh ánh nắng mặt trời chiếu trực tiếp, gây bạc màu và nứt nẻ các chi tiết nhựa và da.
• Bảo dưỡng ghế da: Định kỳ bôi dưỡng chất chuyên dụng chống khô nứt để giữ cho bề mặt da luôn mềm mại và bền đẹp.

2. Sử dụng đúng cách các nút chức năng để tránh hỏng hóc

• Thao tác nhẹ nhàng, tránh dùng lực quá mạnh lên các nút bấm và màn hình cảm ứng.
• Đọc kỹ sách hướng dẫn sử dụng để hiểu rõ chức năng của từng nút, tránh bấm nhầm các nút quan trọng.
• Đối xe số tự động, để bảo vệ hộp số chỉ chuyển từ chế độ D (tiến) sang R (lùi) khi xe đã dừng hẳn.

3. Kiểm tra định kỳ hệ thống an toàn trong cabin

• Dây an toàn: Thường xuyên kiểm tra độ co rút của dây, đảm bảo dây không bị kẹt hay sờn.
• Đèn báo túi khí: Khi khởi động xe, đèn báo túi khí trên bảng taplo sẽ sáng lên rồi tắt. Lưu ý: Nếu đèn sáng hay nhấp nháy liên tục, cần đến gara kiểm tra ngay.
• Cảm biến: Vệ sinh bề mặt các cảm biến xung quanh xe để chúng hoạt động chính xác.

Làm chủ các bộ phân trong buồng lái xe ô tô chính là bước đầu tiên trở thành một người lái xe văn minh và an toàn. Hy vọng rằng qua bài viết chi tiết này, bạn đã có cái nhìn tổng quan về cabin ô tô. Hãy theo dõi Auto Protech để cập nhật những kiến thức ô tô hữu ích để có thể chăm sóc xe của mình tốt nhất nhé!

Ngoài ra, nếu bạn là một sinh viên muốn chuyển ngành hay bộ đội xuất ngũ muốn theo học nghề sửa chữa ô tô và đang tìm kiếm một trung tâm uy tín tại TPHCM hãy liên hệ trực tiếp với Auto Protech để nhận được tư vấn tốt nhất nhé!