Nguyên nhân vô lăng trợ lực điện bị nặng & Cách xử lý

Trong quá trình lái xe, không ít tài xế gặp phải tình trạng vô lăng trợ lực điện bị nặng, khiến việc đánh lái trở nên khó khăn, thậm chí tiềm ẩn rủi ro mất an toàn. Vậy nguyên nhân từ đâu, làm sao để nhận biết và xử lý ra sao? Hãy cùng Auto Protech tìm hiểu chi tiết trong bài viết dưới đây.

Nguyên nhân khiến vô lăng trợ lực điện bị nặng

Hệ thống lái trợ lực điện (EPS – Electric Power Steering) được ưa chuộng nhờ mang lại cảm giác lái nhẹ nhàng, chính xác và tiết kiệm năng lượng. Tuy nhiên, khi EPS gặp trục trặc, vô lăng sẽ trở nên nặng bất thường. Một số nguyên nhân phổ biến gồm:

1. Hỏng cảm biến mô-men xoắn

Cảm biến mô-men xoắn là “giác quan” của EPS, ghi nhận lực và góc xoay vô lăng rồi gửi tín hiệu đến ECU. Khi cảm biến gặp lỗi, ECU nhận dữ liệu sai, khiến mô tơ trợ lực không hoạt động hoặc hỗ trợ rất ít. Kết quả, vô lăng trở nên cứng, nhất là khi đánh lái ở tốc độ thấp.

2. Mô tơ trợ lực điện gặp sự cố

Mô tơ điện chính là “cơ bắp” của hệ thống EPS, tạo lực hỗ trợ giúp người lái điều khiển vô lăng nhẹ hơn. Sau một thời gian sử dụng, mô tơ có thể bị hỏng do:

• Chổi than mòn: Làm giảm khả năng dẫn điện, khiến mô tơ hoạt động yếu hoặc chập chờn.
• Cuộn dây cháy: Thường xảy ra khi mô tơ hoạt động quá tải dẫn đến cháy cuộn dây và mất khả năng hoạt động.
• Lỗi cơ khí: Vòng bi, bánh răng bị kẹt hay mài mòn, gây giảm hiệu suất, phát ra tiếng kêu lạ.

3. Lỗi ECU điều khiển trợ lực lái

ECU là “bộ não” điều khiển mọi hoạt động của EPS. Khi phần mềm trục trặc, mạch điện cháy hoặc chip hỏng, mô tơ sẽ không nhận tín hiệu đúng. Đây là lỗi phức tạp, cần đến gara để chẩn đoán và lập trình lại.

4. Hệ thống điện và cầu chì

Hệ thống EPS tiêu thụ nhiều điện năng, đặc biệt là khi đánh lái tại chỗ. Nếu ắc quy yếu, máy phát điện kém hoặc cầu chì hỏng, nguồn cấp không ổn định sẽ làm giảm hiệu quả của hệ thống.

5. Các nguyên nhân cơ khí (ổ bi, rô-tuyn, trục lái, bánh xe)

Không phải lúc nào lỗi cũng nằm ở điện tử, nhiều trường hợp khác đến từ cơ khí:

• Ổ bi, rô tuyn, trục lái hỏng: Các bộ phận cơ khí này khi bị khô dầu, mòn hoặc biến dạng sẽ tạo ra ma sát rất lớn, khiến vô lăng trở nên nặng.
• Lốp xe non hoặc sai kích thước: Làm tăng diện tích tiếp xúc với mặt đường, làm vô lăng khi đánh lái trở nên nặng nề hơn.

Dấu hiệu nhận biết vô lăng trợ lực điện gặp sự cố

Hệ thống trợ lực điện thường không hỏng đột ngột mà sẽ có những tín hiệu cảnh báo. Một số dấu hiệu dễ nhận thấy:

Cách xử lý khi vô lăng trợ lực điện bị nặng

Khi nhận thấy vô lăng trợ lực điện bị nặng bất thường, bạn có thể thực hiện một số bước kiểm tra cơ bản trước khi đưa xe đến gara. Chi tiết trong bảng dưới đây:

Khi nào nên đưa xe đến gara chuyên nghiệp

Bạn nên ngay lập tức đưa xe đến một gara uy tín nếu gặp phải các trường hợp sau:

• Đèn cảnh báo vô lăng sáng liên tục.
• Vô lăng đột ngột rất nặng khi xe đang chạy.
• Xuất hiện tiếng kêu lớn ở khu vực lái.
• Đã kiểm tra cầu chì và ắc quy nhưng không cải thiện

Việc cố gắng tiếp tục lái xe khi hệ thống trợ lực gặp sự cố nghiêm trọng có thể gây nguy hiểm, đặc biệt là trong các tình huống cần xử lý gấp.

Cách phòng tránh tình trạng vô lăng trợ lực điện bị nặng

Việc bảo dưỡng đúng cách và tạo thói quen lái xe tốt sẽ giúp kéo dài tuổi thọ của hệ thống trợ lực điện và giảm thiểu nguy cơ hỏng hóc.

Lịch bảo dưỡng định kỳ hệ thống lái

• Kiểm tra rô tuyn, trục lái, ổ bi để phát hiện độ rơ, lỏng.
• Siết lại các bu lông, ốc vít của hệ thống lái.
• Kiểm tra và bảo dưỡng lốp xe, cân bằng động và căn chỉnh độ chụm bánh xe.

Kiểm tra hệ thống điện và ECU thường xuyên

Thường xuyên kiểm tra ắc quy, máy phát và các kết nối điện để tránh thiếu hụt năng lượng đột ngột.

Thói quen lái xe đúng cách để bảo vệ vô lăng

• Hạn chế đánh lái chết: Tránh xoay vô lăng xe ô tô khi xe đang đứng yên. Hành động này tạo ra áp lực rất lớn lên mô tơ và thước lái.
• Không giữ vô lăng ở vị trí kịch lái quá lâu: Khi bạn xoay vô lăng đến hết cỡ (trái hoặc phải) và giữ ở đó, mô tơ trợ lực sẽ phải hoạt động liên tục ở mức công suất tối đa, dễ gây quá nhiệt và giảm tuổi thọ.
• Tránh đi vào những đoạn đường quá xấu, ngập nước: Va đập mạnh từ ổ gà hoặc việc nước lọt vào có thể làm hỏng các linh kiện điện tử nhạy cảm của hệ thống EPS.

Hiện tượng vô lăng trợ lực điện bị nặng là dấu hiệu cho thấy hệ thống lái đang gặp vấn đề và tiềm ẩn nhiều nguy cơ mất an toàn khi vận hành. Việc phát hiện sớm và bảo dưỡng định kỳ sẽ giúp ngăn ngừa hỏng hóc nghiêm trọng, tiết kiệm chi phí và giữ xe luôn trong trạng thái ổn định. Sau khi đã hiểu rõ nguyên nhân và cách xử lý, các bác tài đừng quên kiểm tra xe và hệ thống lái thường xuyên. Hãy theo dõi Auto Protech để cập nhật thêm nhiều kiến thức ô tô chuyên sâu hữu ích nhé!

Ngoài ra, nếu bạn là sinh viên muốn chuyển ngành hay bộ đội xuất ngũ muốn theo đổi nghề sửa chữa ô tô nhưng vẫn chưa tìm thấy trung tâm dạy nghề ô tô uy tín tại TPHCM. Hãy đến ngay với Auto Protech để nhận được đào tạo chuyên sâu với thời gian học lên tới 80% thực hành.